Na danšnji dan: Okončao se jedan užas
Na današnji dan 1945. godine, Jugoslovenska armija je oslobodila ustaški koncentracioni logor Jasenovac. Nakon savezničkih bombardovanja u martu i aprilu iste godine, zapovednik logora Vjekoslav Luburić doneo je odluku da se likvidiraju svi zatvorenici, a logor do temelja sruši i sve spali, kako bi se prikrili zločini. U noći između 21. i 22, grupa poslednjih logoraša pokušala je proboj. Od oko 1200 njih, preživelo je nešto više od 100. Zatvorenici su ubijani do pred samo oslobođenje, a divizije Jugoslovenske armije ušle se u razrušen logor.
Jasenovački logor je bio najveći na teritoriji NDH i postojao je od leta 1941. do maja 1945. godine. Sastojao se od osam logora, od kojih su neki bili samo za određenu etničku grupu, pol ili uzrast. O broju žrtava i dalje postoje različite tvrdnje, usled ustaškog uništavanja dokumentacije kada se kraj približio. Ipak, Međunarodna konferencija za reparacije u Parizu, aktom od 13. decembra 1945. godine, i Međunarodni vojni sud u Nirnbergu zaključili su da se radi o broju od preko 700.000 žrtava, muškaraca, žena i dece, uglavnom Srba, Jevreja i Roma.
Spomenik Kameni cvet, delo vajara Bogdana Bogdanovića, danas se nalazi na mestu logora.
Od važnih događaja na ovaj dan direktno ili indirektno vezanih za Srbiju, izdvojićemo još:
- 311. godine, rimski car Galerije, poreklom sa teritorije Srbije i graditelj Feliks Romulijane kod Zaječara, veliki progonitelj hrišćana, na samrti izdaje Edikt o toleranciji, kojim poziva na obustavu progona.
- 313. godine, rimski carevi Konstantin I Veliki i Licinije izdaju Milanski edikt, kojim je hrišćanima dozvoljeno slobodno ispovedanje vere u okviru Rimskog carstva.
- godine, za vreme Prvog svetskog rata, srpski, hrvatski i slovenački političari iz Austrougarske, u Parizu su osnovali Jugoslovenski odbor za pokretanje akcije na međunarodnoj sceni sa ciljem oslobođenja jugoslovenskih krajeva od Habzburške monarhije i spajanja sa Srbijom i Crnom Gorom.
- 1941. godine, Nezavisna Država Hrvatska donela je zakon o rasnoj pripadnosti, na osnovu kojeg su počeli progoni Srba, Jevreja i Roma.
- godine, umrla je Jara Ribnikar rođena Hajek, književnica, publicista, prevodilac, učesnica Narodnooslobodilačke borbe i predsednica Udruženja književnika Srbije.
